Σάββατο 28 Μαρτίου 2009

το μεταβατικό στάδιο


Ανάμεσα στα παλιά πετρογέφυρα και στις σύγχρονες
τσιμεντένιες γέφυρες, υπάρχουν κι αυτά τα πετρογέφυρα,
χτισμένα στις αρχές του 20ου αιώνα με την επίβλεψη μηχανικών.
Η επιμέλεια στην κατασκευή είναι φανερή
και τα ανοίγματα μεγάλα για να περάσουν άμαξες και αυτοκίνητα.
Τα περισσότερα στέκουν σήμερα ακόμα στη θέση τους
εγκλωβισμένα σε μια καινούρια τσιμεντένια γέφυρα
που συμπληρώνει το πλάτος σύμφωνα με τις
απαιτήσεις των καινούριων δρόμων...
Είναι πολλά αυτά τα πετρογέφυρα που βρίσκονται
στη λεκάνη απορροής του Καλαμά.
Σιγά σιγά θα πρέπει να καταγραφούν.
(Η αρχή έγινε με τα αντίστοιχα γεφύρια στο δρόμο
προς Βοστίνα-Πωγωνιανή, όπου μερικά από αυτά
κηρύχτηκαν μνημεία από την αρμόδια Εφορεία).

Στις φωτογραφίες πετρογέφυρο που γεφυρώνει την αρχή του
Μέγα λάκκου (Σμολίτσας) στο δρόμο κάτω από το Βαγενίτι.

Παρασκευή 27 Μαρτίου 2009

Ο Μέγα Λάκκος

Ο Μέγα Λάκκος (παρακλάδι του Σμολίτσα)
κοντά στην πηγή Κεφαλή.
Τα ορμητικά νερά του, τροφοδοτούσαν
ένα δαιδαλώδες σύστημα από νερόμυλους
στην μικρή κοιλάδα.

Τρίτη 24 Μαρτίου 2009

Κούτσι

Σ' ένα άλλο γεφυράκι λίγο πιο πέρα
τρεις καλοί φίλοι βοηθοί και συνοδοιπόροι
στο "μεγάλο Δερβένι"
συμβουλεύονται το GPS.
Ο Σταύρος ο Ράπτης, ο Στάθης ο Φαρίδης
κι ο Ηλίας ο Τσόγκας.

Κούτσι

Κατά μήκος του μεγάλου δρόμου υπήρχαν πολλά μικρά
και μεγάλα γεφύρια.
Αυτό το μικρό γεφύρι κάτω από το Κούτσι
λίγο πριν από το χάνι
σώζεται ακόμα...

Το ντερβένι

Είχα πάει για το γεφύρι στο Ριζό
κι έμενε λίγη ώρα ακόμα...
Αποφάσισα να περπατήσω δίπλα στον Καλαμά
που κυλούσε αγριεμένος τα νερά του.
Το παλιό δερβένι κάτω από το Κούτσι, σήμερα Βρυσούλα
και την Τσαρκοβίστα, σήμερα Εκκλησοχώρι
την ώρα που βασίλευε ο ήλιος
ήταν μια απόλαυση
απ' αυτές που μπορείς να τις φχαριστηθείς
όταν είσαι μόνος!

Το γεφύρι στο Μπράχο


Ένα "καινούργιο" γεφύρι!
Το γεφύρι στο Μπράχο.
Γεφυρώνει το λάκκο Παρασκιάτη
που πέφτει στο ρέμα Καναλίτσα
κι αυτό με τη σειρά του στον Καλαμά.
Είναι λίγο πιο κάτω από το Ριζό του ν. Ιωαννίνων.

Δευτέρα 16 Μαρτίου 2009

To γεφύρι του μύλου

Το γεφύρι του μύλου στον κάμπο της Σιταριάς
(κοντά στον Παρακάλαμο)
Γεφυρώνει το ρέμα Νιζερός που ξεκινάει από τη λίμνη
της Ζαραβίνας.
Ονομάστηκε Νιζερός αυτό το ρέμα
ακριβώς γιατί προέρχεται από τη λίμνη
που το παλαιοσλαβικό της όνομα ήταν Οζερός.
Μέγας Οζερός η λίμνη των Ιωαννίνων
κι ένα σωρό λίμνες στην Ελλάδα.
Το γεφύρι χτίστηκε πάνω στο μεγάλο Δερβένι
Γιάννινα-Αργυρόκαστρο.
Φυσικά κάποιος σκέφτηκε να πλακώσει
κι αυτό το γεφύρι με μια σύγχρονη τσιμεντένια
γέφυρα!

Μήπως επιτέλους πρέπει να λειτουργήσει
ένα γεφυροδικείο;
Τόσος τόπος πάνω στα παλιά γεφύρια
ξεσπάνε την ανικανότητά τους
όλοι οι κάφροι;

Πέμπτη 12 Μαρτίου 2009

Τα γεφύρια του Καλαμά

Ο Καλαμάς, με την τεράστια λεκάνη απορροής του
έχει δεκάδες μεγάλα και μικρά γεφύρια.
Η αναζήτηση συνεχίζεται.
Από τους παλιούς χάρτες στις αναφορές των περιηγητών
κι από τις διηγήσεις των γερόντων
στην εξερεύνηση και του τελευταίου ρέματος...

Τετάρτη 11 Μαρτίου 2009

φύλακας

Η είσοδος της ακρόπολης.
Μοναδικός φύλακας πια
ένα πρόβατο!

Ναοί της Βελτσίστας



Οι ναοί της Κοίμησης της Θεοτόκου
και του Αγίου Νικολάου πάνω στην ακρόπολη.


Σάββατο 7 Μαρτίου 2009

Τα τείχη της Βελτσίστας


Ψηλά πάνω στο λόφο βρίσκονται τα αρχαία τείχη
(τα αποδίδουν στην πόλη Ευρυμεναί)
Κάποτε η περιοχή ανήκε στους Θεσπρωτούς
κι αργότερα την κατέλαβαν οι Μολοσσοί.
Εδώ βρίσκονταν και το μεσαιωνικό κάστρο
της Βελτσίστας

Πέμπτη 5 Μαρτίου 2009

Ο καταρράκτης της Βελτσίστας

Ο μεγαλύτερος καταρράκτης του Καλαμά
στη χαράδρα της Βελτσίστας.

Οι μύλοι της Βελτσίστας

Οι περίφημοι μύλοι της Βελτσίστας.
Γκρεμίστηκαν και μπαζώθηκαν από το ρέμα
αλλά τώρα ξαναβγαίνουν στο φως!

Τετάρτη 4 Μαρτίου 2009

Το γεφύρι σε φωτογραφία του 1955

Το γεφύρι στο ρέμα



Τόσα γεφύρια γκρεμίζονται, ήρθε η ώρα για αλλαγή.
Το γεφύρι αυτό στο ρέμα Διχάλα
κάτω από τη Βελτσίστα
είχε μπαζωθεί (όπως και οι γειτονικοί μύλοι)
όταν το 1958 έγινε η σύνδεση με τα νερά της Λαψίστας.
'Ολοι νόμιζαν ότι παρασύρθηκε από το ρέμα
μέχρι που ξαναβγήκε στο φως το προηγούμενο καλοκαίρι!

Καλντερίμι

Ένα τμήμα του μεγάλου καλντεριμιού
σώζεται μέχρι σήμερα στην άκρη του χωριού.

Το γεφύρι της Βελτσίστας

Το γεφύρι αυτό σώζεται σήμερα κάτω από ένα τσιμεντένιο
γεφύρι σε αγροτικό δρόμο που οδηγεί στα χωράφια.

Ο Γάλλος διπλωμάτης F. Pouqueville
σημειώνει το μεγάλο δρόμο που πέρναγε από τη Βελτσίστα
καθώς και το γεφύρι στο λάκκο
δυτικά του χωριού.

Τρίτη 3 Μαρτίου 2009

Βελτσίστα

Η ακρόπολη της Βελτσίστας (Κληματιάς).
Χτισμένη σ' έναν απότομο λόφο πάνω από τον Βελτσίστικο
(Όφις) έλεγχε το σημαντικό πέρασμα από την αρχαιότητα
μέχρι το μεσαίωνα.
Δίπλα περνούσε το μεγάλο Ντερβένι (δρόμος) Γιάννινα-Σαγιάδα.


Κυριακή 1 Μαρτίου 2009

Το γεφύρι της Βροσίνας

Το γεφύρι του Ζαλογγοπόταμου στη Βροσίνα
το γεφύρι στη βρύση όπως λέγεται.